Spotkanie Klubu Miłośników Historii z dr hab. prof. UMK Małgorzatą Grupą

Miłośnicy historii z Wysokiego Mazowieckiego uczestniczyli w kolejnym spotkaniu swojego klubu. Tym razem rozmawiano na temat ludobójstwa w Katyniu, Charkowie i Miednoje.

W minioną niedzielę, 27 marca odbyło się kolejne spotkanie Klubu Miłośników Historii w Wysokiem Mazowieckiem. Wykład na temat „Ludobójstwo w Katyniu, Charkowie i Miednoje” wygłosiła dr hab. prof. UMK Małgorzata Grupa – archeolog i wieloletni wykładowca akademicki Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu. Od 1982 r. zatrudniona w Pracowni Dokumentacji i Konserwacji Zabytków Archeologicznych Instytutu Archeologii, którą zorganizowała od podstaw. Uczestniczyła w licznych pracach archeologicznych w Polsce i Europie. Zajmowała się konserwacją zabytków wydobytych z dołów śmierci polskich oficerów zamordowanych przez NKWD w 1940 r. – w Charkowie, Miednoje, Katyniu i Kijowie, a także zabytków z obozów zagłady Żydów w Bełżcu i Sobiborze.

Prof. Grupa w swoim wystąpieniu opowiedziała o badaniach archeologicznych prowadzonych w latach 1994-1996 w Katyniu, Charkowie i Miednoje. Osobiste wspomnienia z tego okresu były urozmaicone pokazem slajdów, dokumentujących trud archeologów przy pracach ekshumacyjnych. Niezatarte wrażenia pozostawiły po sobie wydobyte z ziemi ludzkie czaszki, osobiste przedmioty (obrączki, sygnety, listy do bliskich), ordery czy odznaczenia, skrywane przez więźniów i oddające dramatyzm tamtych czasów. Podkreśliła, że „mord na żołnierzach Polakach był doskonale zorganizowaną i przeprowadzoną tajną akcją, o której do 1989 r. z wiadomych względów historia milczała”.

Jak zaznaczyła prelegentka, prace archeologiczno-ekshumacyjne w Charkowie, Katyniu i Miednoje pozwoliły odnaleźć wszystkie miejsca pochówku poległych tam żołnierzy, co umożliwiło ich godne upamiętnienie oraz budowę Polskich Cmentarzy Wojennych. Badania przyniosły ogromną liczbę szczegółowych informacji o okolicznościach zbrodni. Jednak ich wyniki nie są chętnie publikowane i w związku z tym nie zostały wystarczająco wykorzystane przez historyków zajmujących się tą tematyką.

Po wykładzie padło wiele pytań, na które prof. Grupa udzieliła wyczerpujących odpowiedzi. Dotyczyły one także mordu w Jedwabnem, gdzie prowadziła prace wykopaliskowe.

^{Agnieszka Dąbrowska}